Aureliusz Augustyn z Hippony, łac. Aurelius Augustinus, w Kościele katolickim znany jako święty Augustyn (ur. 13 listopada 354 w Tagaście, zm. 28 sierpnia 430 w Hipponie) – filozof, teolog, organizator życia kościelnego, święty Kościoła katolickiego, jeden z Ojców i Doktorów Kościoła, znany jako doctor gratiae (doktor łaski), pisarz. W Kościele prawosławnym jest on zazwyczaj nazywany błogosławionym Augustynem. Wielu protestantów uważa go również za duchowego przodka protestantyzmu, jako że jego pisma miały duży wpływ na nauki Lutra i Kalwina.
Augustyn urodził się w 354 r., w Tagaście (obecnie Suk Ahras, Algieria), w średniozamożnej rodzinie, z ojca Patrycjusza, poganina, i matki, Moniki, chrześcijanki, prawdopodobnie pochodzącej z rodziny berberyjskiej, na co może wskazywać imię.
Po ukończeniu szkół w Tagaście (366) i Madaurze (370), w 371 po zebraniu odpowiednich funduszy, rodzice wysyłają go do Kartaginy, gdzie uczył się retoryki. W Kartaginie poznał kobietę o nieznanym imieniu, z którą związał się na kilkanaście lat. Tego samego roku umiera jego ojciec, Patrycjusz. W 373 przychodzi na świat jego syn, Adeodat. Augustyn jest pod wrażeniem dialogu filozoficznego Cycerona Hortensjusz, ulega wpływom manichejczyków. W 374 założył szkołę retoryczną w rodzinnej Tagaście, jednak poruszony śmiercią bliskiego przyjaciela (imię nieznane), w 376 wraca do Kartaginy nauczać retoryki. Pod wpływem ducha manicheizmu zaczął pisać swoje pierwsze dzieła filozoficzne, w których usiłował pogodzić filozofię grecką z doktryną tego ruchu religijnego.
W 380 (381?) napisał traktat De pulchro et apto, czyli "o pięknie i proporcji" - niezachowany do dziś. W 383 zawiera bliższą znajomość ze słynnym biskupem manichejskim Faustusem, dyskusje z nim zaczynają go rozczarowywać co do istoty filozofii. Na skutek sporów ze swoją matką (które dotyczyły m.in. statusu społecznego kobiety, z którą Augustyn się związał) zdecydował się opuścić rodzinne miasto i wyjechać do Rzymu, by założyć tam szkołę retoryki. Po przyjeździe cięko zachorował, początkowo obracał się w kręgach manichejczyków, zamieszkać u jednego ze słuchaczy. Następuje jego pierwsze zetknięcie z neoplatonizmem, które zapoznało go i zbliżyło do chrześcijaństwa. W 384 zapoznaje słynnego retora Symmachusa, autora dziesięciu ksiąg listów, pełniącego wówczas urząd prefekta miasta. Symmachus wysyła Augustyna jako profesora retoryki do Mediolanu, gdzie odwiedza katolickiego biskupa Ambrożego. W 385 powierzono Augustynowi wygłoszenie w cesarskim pałacu w Mediolanie, dorocznej mowy na cześć cesarza (małoletni Walentynian II).
Prowadzi filozoficzne dysputy z przyjaciómi, Alipiuszem i Nebrydiuszem. Z dużą grupą bliskich stronników nie udaje mu się założyć filozoficznej wspólnoty egzystencji. Przyjeżdża do niego matka, Monika, cierpiąca z powodu jego nieprawego, niechrześcijańskiego życia, pragnąca pomóc mu w ustabilizowaniu życia zawodowego i rodzinnego. Pod presją przyjaciół rozstaje się z matką Adeodata, jednocześnie przejmując nad synem opiekę. W 386 rozmowa z Firminusem, z jednym ze swych przyjaciół, wyzwala Augustyna od wiary w astrologię. Rozczytuje się w filozoficznych dziełach platońskich i neoplatońskich, przełożonych z greki na łacinę przez Gajusza Mariusza Wiktoryna, sławnego retora i filozofa, co naprowadza go do studiowania Pisma Świętego, przede wszystkim listów Św. Pawła. Katolicki kapłan-nestor, Symplicjan, opowiada Augustynowi o życiu i nawróceniu się (około 355 r.) Mariusza Wiktoryna. Pod koniec sierpnia odwiedziny Pontycjana, wysokiego urzędnika cesarskiego, rodem z Afryki, który opowiada mu o życiu św. Antoniego, o swoich dwóch współtowarzyszach, którzy w Trewirze wstąpili do zakonu założonego przez tego świętego. Wspólna medytacja dopełniła powzięcia ważnej decyzji zrezygnowania z planowanej stabilizacji życiowej, zwierza się matce z wyboru zupełnie innej drogi swego życia. By na dobre porzucić dotychczasowe zajęcie, wypełnia ostatnie obowiązki profesora retoryki. Zaproszony wraz z najbliższymi, rodziną i przyjaciółmi, wyjeżdża na podalpejską wieś, aby nabrać sił i przygotować się do przyjęcia chrztu.
Na wsi rozpoczyna pisać Soliloquia. Na początku marca 387 wraca do Mediolanu, chrzest wraz z synem Adeodatem i przyjacielem Alipiuszem, przyjmuje z rąk biskupa Ambrożego. Rodzina i przyjaciele postanawiają wrócić do ojczystej Afryki, przyjeżdżają do portowej Ostii, gdzie matka św. Monika cięko zachorowała i umiera, w wyniku czego w 388 przerywają podróż i wracają do Rzymu. Dopiero na jesieni przybywają do Kartaginy, by dotrzeć do celu, rodzinnej Tagasty. Z przyjaciółmi zakłada tam pierwsza wspólnotę augustiańską. W 389 powstaje dialog O nauczycielu (De magistro) z Adeodatusem, jego synem. Niestety, 389 lub 390 umierają najpierw Adeodat, a potem Nebrydiusz. 391 Augustyn przyjeżdża do Hippony, gdzie biskup Waleriusz wyświęca go na kapłana. Augustyn zakłada drugą wspólnotę augustiańską. Nocą 28/29 sierpnia 392 prowadzi publiczną dysputę z manichejczykiem Fortunatem. 396 umiera biskup Hippony Waleriusz, Augustyn zostaje obrany jego następcą. Około 397-400 pisze Wyznania (Confessiones).
W 410 pod wodzą Alaryka wkraczają do Rzymu Goci, pustoszą cały kraj, swym okrucieństwem stwarzają wszechobecne przerażenie. 1, 2 i 8 czerwca 411 w Kartaginie bp Augustyn przewodniczy rozprawie (collatio) przed wysłannikiem cesarskim Marcellinem, między stronami katolików a donatystów. 413, w nawiązaniu do wydarzeń ostatnich miesięcy, rozpoczyna historiozoficzne dzieło O państwie Bożym (De civitate Dei), biskup Hippony rozpoczyna je apostrofą do Marcellina, zachwycającym się myślą Augustyna. W wyniku bratobójczych walk o władzę, Marcellin pada ofiarą intrygi, podejrzany zostaje o udział w spisku przeciwko cesarzowi. Augustynowi nie udaje się go uratować, ginie poprzez egzekucję 13 września 413.
W 414 uciekajćc przed Wandalami z ojczystej Hiszpanii, przybył do Hippony młody kapłan katolicki, Orozjusz. W najbliższym czasie zostanie uczniem Augustyna, będzie zajmować się historiografią i we wrześniu i w październiku 416, w Milewum, na synodzie będzie wspierać biskupa Augustyna w polemikach z Pelagiuszem, od którego wziął nazwę pelagianizm. Biskup Hippony otrzymał w tym czasie wsparcie również ze strony Mariusza Merkatora. W 426 mianuje kapłana Herakliusza swym następcą na urzędzie biskupa Hippony. Kończy pisać 22., ostatnią księgę dzieła O państwie Bożym.
Od 429 Wandalowie, posuwając się od strony Hiszpanii, dopuszczają się masowych grabieży, pożarów i mordów afrykańskiego wybrzeża Numidii. Zwłaszcza teraz Augustyn wzmaga swą pasterską troskę nad uciśnioną diecezją przepełnioną uciekinierami szukającymi ratunku, nieliczne wolne chwile poświęca pisarstwu. W 430 oblężenie Hippony przez Wandalów.
28 sierpnia święty Augustyn umiera w wyniku długotrwałej silnej gorączki. W 431 miasto zostaje spalone, ale biblioteka Augustyna cudem ocaleje.
